Skolioz onurğanın anormal əyriliyi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Bu vəziyyətin irəliləməsinə və daha da pisləşməsinə səbəb olan bir neçə əsas faktor vardır. Skoliozun inkişafını və irəliləməsini təsir edə bilən bəzi əlavə faktorları aşağıda ətraflı izah edirəm:
1. Yaş
Sürətli Böyümə Dövrləri: Skolioz əsasən uşaqlarda və yeniyetmələrdə sürətli böyümə dövrlərində daha çox nəzərə çarpır. Bu dövrlərdə onurğanın əyriliyi daha sürətlə irəliləyə bilər.
Yetkinlik Dövrü: Yeniyetməlik dövründə qızlarda böyümə pik dövrü oğlanlara nisbətən daha əvvəl baş verdiyi üçün bu yaş qrupunda skoliozun irəliləməsi daha çox müşahidə edilə bilər.
2. Qamət və Duruş
Yanlış Duruş: Davamlı olaraq yanlış duruşda oturmaq və ya dayanmaq, onurğaya əlavə təzyiq yarada bilər və skoliozun irəliləməsinə səbəb ola bilər.
Gündəlik Aktivliklər: Ağır çantalar daşımaq, asimmetrik oturmaq və ya ayaqda durmaq da onurğaya təzyiqi artıraraq skoliozun pisləşməsinə səbəb ola bilər.
3. Əzələ Zəifliyi
Əzələ Balanssızlığı: Onurğa ətrafındakı əzələlərin zəifliyi və balans pozulması skoliozun yaranmasına və irəliləməsinə səbəb ola bilər. Zəif əzələlər onurğanın düzgün dəstəklənməməsinə və əyriliyin artmasına gətirib çıxara bilər.
4. Genetik Faktörlər
Ailə Tarixi: Skolioz bəzi hallarda genetik ola bilər. Ailəsində skolioz olan şəxslərdə bu vəziyyətin yaranma ehtimalı daha yüksəkdir.
İrsi Xüsusiyyətlər: Bəzi genetik faktorlar onurğanın strukturu və əzələlərin gücü ilə əlaqəli ola bilər ki, bu da skolioza meyilli olan insanlarda vəziyyətin irəliləməsinə səbəb ola bilər.
5. İdman və Fiziki Aktivlik
Asimmetrik İdman: Bəzi idman növləri, məsələn, tenis və ya qolf kimi, bədənin bir tərəfini daha çox işlədir. Bu, əzələlərin asimmetrik inkişafına və skoliozun artmasına səbəb ola bilər.
Düşük Aktivlik: Hərəkətsiz həyat tərzi və kifayət qədər fiziki aktivliyin olmaması da əzələ zəifliyinə və skoliozun irəliləməsinə səbəb ola bilər.
6. Travmalar və Yaralanmalar
Onurğa Travmaları: Onurğa travmaları və ya qəzalar da skoliozun yaranmasına və mövcud vəziyyətin pisləşməsinə səbəb ola bilər.
Əzələ və Sümük Yaralanmaları: Əzələlərin və sümüklərin zədələnməsi skoliozun irəliləməsinə səbəb ola bilər, çünki bu zədələnmələr bədənin düzgün balansını pozur.
7. Hormonal Dəyişikliklər
Hormonlar: Yeniyetməlik dövründə hormonal dəyişikliklər onurğanın böyüməsinə və skoliozun irəliləməsinə təsir göstərə bilər.
8. Digər Sağlamlıq Problemləri
Nevroloji Vəziyyətlər: Bəzi nevroloji xəstəliklər, məsələn, serebral iflic, əzələlərin və sinirlərin zəifliyinə səbəb olaraq skoliozun inkişafına yol aça bilər.
Sistemik Xəstəliklər: Bəzi sistemik xəstəliklər də onurğanın düzgün inkişaf etməsinə maneə törədə bilər.
Skoliozun inkişafına və irəliləməsinə təsir edən bu faktorlar barədə məlumatlı olmaq, müvafiq tədbirləri görmək və erkən müdaxilə ilə vəziyyətin pisləşməsinin qarşısını almağa kömək edə bilər.
